Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin açıklamalarına göre kasım ayında 42 farklı üründen 38'inin fiyatı artarken yalnızca 4 ürünün fiyatı düştü. Bu artışların en dikkat çekeni ise limon oldu. Kasım ayında limonun fiyatı üretici fiyatıyla market fiyatı arasındaki farkın %253,7 oranında arttığını gösteriyor. Bu rakam limonun ne kadar pahalı hale geldiğini gözler önüne seriyor. Şemsi Bayraktar bu durumu yazılı açıklamasında belirterek tüketicilerin cebine yansıyan etkileri dile getirdi.

Limondaki bu büyük fiyat farkı, diğer bazı ürünlerle kıyaslandığında da dikkat çekici. Örneğin, patatesin fiyat farkı %204,9 kuru kayısının fiyat farkı ise %197,4 olmuş. Havucun ve antepfıstığının fiyatları da %193,1 ve %188,7 oranlarında artmış. Yani bu ürünlerin çoğu markette neredeyse 2-3 kat daha pahalıya satılıyor. Üreticiden 8 lira 25 kuruş olan limon markette 29 lira 18 kuruşa satılmaya başlamış. Patates ise üreticiden 6,13 liraya alınırken marketlerde 18,69 lira gibi bir fiyatla satılıyor.

Zamlar Tüketiciyi Zorluyor

Bu yüksek fiyat artışları özellikle mutfakta sıklıkla kullanılan ürünlerdeki dramatik değişikliklerle birlikte tüketiciyi oldukça zor durumda bırakıyor. Örneğin kuru kayısının 135 liradan 401 liraya çıkması havuç ve antepfıstığının da 3 kat daha pahalıya satılması bütçeyi sarsan etmenlerden sadece birkaçı. Bu artışlar özellikle dar gelirli ailelerin alım gücünü önemli ölçüde zorluyor ve bu ürünlerin tüketimi giderek daha da azalıyor.

Tüm bu fiyat artışlarının temel sebepleri arasında iklim koşulları üretim maliyetlerindeki artışlar ve lojistik sıkıntılar yer alıyor. Ancak bu durumun sadece üretici ve market arasındaki fiyat farklarını değil aynı zamanda halkın ekonomik koşullarını da etkilediği aşikar. Tüketici alım gücünü zorlayan bu fiyat artışlarına nasıl bir çözüm bulunacağı konusunda endişeli. Bu noktada hükümetin ve ilgili kurumların alacağı tedbirler hem üretici hem de tüketici için büyük önem taşıyor.

Üreticinin Maliyeti Markete Yansıdı

Yüksek enflasyon oranları Türkiye'deki marketlerdeki fiyat artışlarını sürdürüyor. Enflasyonun biraz düşüş gösterdiği söylense de bu düşüşün market raflarına yansımadığını görmek oldukça zor. Kasım ayında da fiyat artışları devam etti ve 42 üründen 38’inin fiyatı yükseldi. Özellikle patlıcan %69,2’lik artışla en çok zam gören ürün oldu. Patlıcanı sırasıyla domates, kuru soğan ve karnabahar takip etti.

Fiyat artışları yalnızca marketlerle sınırlı kalmadı üreticilerin maliyetlerinde de ciddi bir artış görüldü. Kasım ayında üretici fiyatlarında 34 ürünün 20’sinde artış yaşandı. Üretici tarafında fiyatı en fazla düşen ürün ise limon oldu limonun fiyatı %17,5 gerileyerek en büyük düşüşü yaşadı. Limonu sırasıyla kabak, zeytinyağı ve havuç takip etti. Ancak fiyatların en çok arttığı ürünler de dikkat çekici.